از مهاجرت و استعمار

عبدالرزاق گورنه ششمین نویسنده آفریقایی‌تباری است که تاکنون برنده نوبل ادبیات شده است؛ برنده جایزه‌ای که از زمان تاسیس این آکادمی در سال ۱۹۰۱ میلادی بیشتر به نویسندگان اروپایی و آمریکای شمالی داده شده است. گورنه که به‌ تازگی به عنوان استاد ادبیات از دانشگاه کنت انگلستان بازنشسته شده، هنگامی که در آشپرخانه منزلش در جنوب شرق انگلستان بود، تلفنی از آکادمی سوئد دریافت می‌کند و خبر دریافت این جایزه را می‌شنود. گورنه در ابتدا فکر می‌کند که آنچه می‌شنود تنها یک شوخی است. او در اولین واکنش به این خبر، در پیامی توییتری می‌نویسد: «من این جایزه را به آفریقا و آفریقایی‌ها و همه خوانندگانم تقدیم می‌کنم
پیش از دریافت جایزه نوبل ادبیات، هیچ اثری از گورنه به فارسی منتشر نشده بود و پیش‌بینی می‌شد پس از این جایزه، آثاری از او به فارسی ترجمه و منتشر شود. و حالا پس از چند ماه، کتاب «خاطره کوچ» از این نویسنده با ترجمه غلامرضاامامی و فرشته عبدلی از سوی خانه فرهنگ وهنرگویا منتشر شده است.
خاطره کوچ همچون زندگی خودِ گورنه، صدای رسای پناهجویان، تبعیدی‌ها و مهاجران است که به ناگزیر در سرزمینی بیگانه زندگی می‌کنند، اما با غم غربتی که در دل دارند همواره ریشه‌ها و خاطره‌های زادگاهشان را به یاد می‌آورند. همان‌طور که آبزرور نوشته است: تبعید به گورنه دیدگاهی بخشیده که بسیار شگفت‌انگیز و عالی است. همین دیدگاه را می‌توان در این رمان به روشنی دید
به نوشته گاردین ، «خاطره کوچ» داستانی گیرا با کلامی شورانگیز و تندوتیز، اثری تسخیرناپذیر از خاطره و گم‌گشتگی است.
:میشل رابرتز منتقد ایندیپندنت درباره این اثر نوشت
فکر نمی‌کنم تاکنون رمانی را خوانده باشم که به گونه‌ای چنین دلنشین، از دست دادن خانه و زادگاه و آرزوی وابستگی را روایت کند
.مهاجرت و استعمار همانطور که در «خاطره کوچ» می‌توانیم ببینیم، محور نوشته‌های گورنه را تشکیل می‌دهد
.هیأت داوران آکادمی نوبل ادبیات نیز یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آثار او را که منجر به انتخابش شده، «دلبستگی به حقیقت» توصیف کرده است
آندرس اولسون، رئیس کمیته نوبل ادبیات گورنه را «یکی از برجسته‌ترین نویسندگان پسااستعماری جهان» خوانده است و کمیته نوبل نیز اعلام کرد که او را به دلیل نوشته‌های «رسوخ‌گر و دلسوزانه در زمینه تاثیرات استعمار و سرنوشت پناهجویان در خلیج میان فرهنگ‌ها و قاره‌ها» شایسته دریافت این جایزه دانسته است.
.روزنامه سازندگی